Hier begon het allemaal: in de wilde Nachwendezeit schoten in Mitte galeries met moderne kunst als paddestoelen uit de grond. Ze zijn er nog steeds, en ze zitten vol met hardcore contemporary art!
Voor de ingang regent het, maar in de overdekte doorgang van de grijze Plattenbau in de Linienstraße 119 staat kunsthistorica Laureline van den Heuvel met een groepje liefhebbers op de laatste deelnemers te wachten. Het begin van de gallery tour!
De klassieke (voor de kenners: type WBS 70) prefab flat is niet echt een plek waar je een galerie met hedendaagse kunst verwacht, geeft ook de baliemedewerker van Galerie Neu toe. „Gelukkig weten de mensen ons te vinden, wat dat betreft hebben we geen ingang aan de straat nodig“.
Behalve het werk van de Amerikaan Sean Snyder, is de ruimte waar het tentoongesteld wordt minstens even interessant. Galerie Neu huist sinds 2014 in de voormalige stookruimte van het omringende DDR-Plattenbaublok. „De vader van Thilo Wermke, de eigenaar van de galerie is architect, hij wist dat deze ruimte leeg stond“, volgens de baliemedewerker van Neu. Aha.
Laureline van den Heuvel geeft uitleg
Hufterproofe kunstwerken
Behalve de minimalistische kunst van Snyder, die zich bezighoudt met thema`s als communicatie, big data en hoe dat eruit zou kunnen zien als het een visuele vorm zou hebben, is op het binnenplein tussen de naargeestige DDR-woonblokken een werk van de Amerikaanse conceptkunstenaar Tom Burr te zien, bestaand uit zware bronzen wanden van een kamer. De ruimte stelt de kamer voor in het Hotel de Medicis waar Jim Morrisson, de zanger van de Doors, in 1971 in Parijs zijn einde vond. Het werk, dat een vermogen kostte, werd eerder tijdens ArtBasel tentoongesteld.
Wat vinden de omwonenden eigenlijk van het kunstwerk? Gids Laureline weet in ieder geval dat de jeugd uit de buurt in de kunstinstallatie gespeeld heeft en dat de galerie dat prima vindt. „Het kunstwerk is hufterproof“, volgens Van den Heuvel.
Het hufterproofe werk van Tom Burr bij Galerie Neu
Thaise curry voor politiek vervolgden
Een eindje verderop in een ander hofje, bevindt zich galerie Neugerriemschneider. Ook hier is de locatie indrukwekkend: een zandsteenkleuren bakstenen binnenplaats, waar vroeger een chocoladefabriek te vinden was.
Neugerriemschneider trekt kunstliefhebbers vanouds met een internationaal aanbod aan, momenteel met het werk van de Thaise kunstenaar Rirkit Tiravanija. Deze wereldburger (opgegroeid in Argentinië en New York) toont op drie grote videowanden zijn kook-event ´Curry for the soul of the forgotten´. Inclusief zitkrukjes en een bronzen kookpot!
Verder werkt Tiravanija met grote, politieke teksten, gedrukt op buitenlandse kranten. ´Freedom cannot be simulated´, is in grote letters te lezen, een kreet van de Poolse dichter Stanislaw Jerzy Lec. Al in communistische tijden maakte de DDR-oppositie zich de spreuk van Lec te eigen. Vandaag de dag gebruikt Tiravanija deze kreet en zijn andere werk als aanklacht tegen de politiek vervolgden in deze wereld, onder andere in Hong Kong in Thailand.
De Thaise kookpot van Rirkit Tiravanija
Nachtstukken vanaf 2.500 Euro
Na alle geweld van deze hardcore contemporary art is het tijd om even `bij te komen´ bij de nocturnes van de Duitse kunstenaar Gerhard Winkler bij Kuckei + Kuckei. `Nachtstücke`, noemt hij ze zelf.
Winkler biedt horizons vol donkere, grijsblauwe wolken. Aangenaam om te bekijken, maarreh, wat zijn dit eigenlijk? Zijn het foto’s of schilderijen? Kunsthistorica Laureline van den Heuvel legt het procedé uit: het gaat om zwartwit-foto`s, die Winkler vervolgens zelf met kleur beschildert. Hierdoor ontstaan letterlijk unieke beelden. Ook bijzonder: bij Kuckei + Kuckei ligt ´gewoon´ een prijslijstje in de winkel. De werken van Winkler gaan weg voor bedragen tussen de 2.500 en 9.000 Euro.
Vroeger een chocoladefabriek, nu de plek waar galerie Neugerriemschneider haar kunstenaars toont
Van Leipzig naar Berlijn
Het wordt tijd voor de volgende Klassiker: de galerie Eigen + Art in de Auguststraße, min of meer meteen naast Clärchen`s Ballhaus. Op het moment dat we binnenkomen, is toevallig de eigenaar, Gerd Harry Lybke, van de galerie aanwezig, die met een kennersblik ons meteen op onze waarde weet in te schatten en vervolgens snel achter een deurtje verdwijnt. Maar niet getreurd, want ook de andere medewerkers van Eigen + Art en Laureline van den Heuvel weten van alles te vertellen over de geschiedenis van deze galerie, die haar wortels in het Leipzig van de jaren ´80, oftewel in de DDR heeft. Deze stad was al in DDR-tijden één van de meest vrijgevochten plekken in het communistische land. Tegen de verdrukking in ontstond hier in het midden van de jaren ´80 de galerie Eigen + Art, waar progressieve Oost-Duitse kunstenaars in de illegale galerie, die Lybke op zijn zolder was begonnen, hun werk tentoon konden stellen. Pas na de Wende opende Eigen + Art ook een vestiging in Berlijn. Momenteel toont ze werk van de Hongaar Akos Birkas, een oudgediende die onlangs zijn 75ste verjaardag vierde. Akos werkt vooral met portretten, in alle vormen en soorten.
Nieuw werk van de Hongaar Akos Birkas in Eigen + Art
Joodse meisjesschool
We eindigen de rondleiding op de bovenste verdieping van de voormalige Joodse meisjesschool in de Auguststraße, ook al zo`n gebouw met een minstens even indrukwekkende geschiedenis (die tentoongesteld is op de begane grond, voor iedereen vrij toegankelijk) als de hedendaagse inhoud, die bestaat uit een kosher restaurant, een café en meerdere galeries (zoals de galerie CWC op de 1e etage met onder andere Rankin, met foto`s van een schaars beklede Heidi Klum). On top of it all bevindt zich Salon Berlin, een dependance van een privémuseum uit Baden-Baden, waar onder andere werk te zien is van Sigmar Polke en de jonge Poolse Alicja Kwade.
De Mexicaans-Amerikaanse grens in 1984: Sigmar Polke in Salon Berlin
Ook mee op tour?
Tsjonge! Dat was me het tourtje wel, één groot visueel festijn aan hedendaagse kunst, vakkundig begeleid door Laureline van den Heuvel. Dat smaakt naar meer! Wil je ook een keer mee? Dat kan, op www.gallery-quest.com vind je aanbiedingen voor verschillende tours.
Herzliche Grüße,
Jeroen