Het klinkt misschien niet zo spannend, maar het is wel degelijk interessant: in Prenzlauerberg zijn op de Pfefferberg enkele tientallen wandtapijten uit de DDR te bewonderen. Het bijzondere aan de wandtapijten: ze glorificeren allemaal de vroegere socialistische heilstaat.
Tapijtenfabrikant Thomas Trenkamp wist niet wat hij zag, toen hij vijftien jaar geleden op de zolder van een oude tapijtenfabriek in een klein dorpje in Thüringen een stoffige stapel wandtapijten ontdekte.
Hij rolde enkele van de tapijten uit, en zag handgewoven afbeeldingen van Lenin, Marx en andere helden van het socialisme. In totaal ontdekte hij 32 tapijten, die tussen 1955 en 1989, het jaar dat de Muur viel, in de tapijtenfabriek waren geproduceerd, waarvan hij sinds kort eigenaar was geworden.
Trenkamp, die oorspronkelijk uit het westen van Duitsland komt, was opgetogen over zijn ontdekking. Uiteindelijk leidde de vondst tot de tentoonstelling die op dit moment in de ontvangstruimte te zien is van AEDES, een architectenbureau dat haar basis heeft op het Pfefferbergcomplex in Prenzlauerberg.
„De interesse voor de tentoonstelling is veel groter dan verwacht“, vertelt de ontvangsmedewerkster bij AEDES. „Sommige mensen willen de wandtapijten zelfs kopen, maar dat gaat niet gebeuren, de eigenaar will ze allemaal behouden“.
Tijdsdocument uit de DDR
Marx, Lenin, soldaten, gitaar spelende meisjes, vredesduiven, fabrieken, rokende schoorstenen, trekkers en jonge gezinnen: het zijn enkele van de ingrediënten op een deel van de wandtapijten. Samen vormen ze een uniek tijdsdocument uit de DDR. Zo zijn er meerdere tapijten die herinneren aan de verjaardagen van de DDR, het land dat in 1949 werd opgericht. Een kleurrijk wandtapijt met het opschrift ´25 Jahre DDR` toont behalve de bekende hamer en sikkel een jong gezin, bloemen en een vredesduif. Op een ander tapijt zijn arbeiders, nieuwbouwwijken in aanbouw, fabrieken en de Televisietoren op de Alexanderplatz te zien. De boodschap is duidelijk: de boeren- en arbeidersstaat stoomt op in de vaart der volkeren.
Weer andere tapijten benadrukken de nauwe band tussen de DDR en haar `grote broer`, de Sovjet-Unie. Uiteraard zijn er ook wandtapijten die de SED eren, de Sozialistische Einheitspartei Deutschland. Weer een ander tapijt herinnert aan `20 Jahre Kampfgruppen der Arbeiterklasse`. Uiteraard overheerst op de meeste tapijten het communistische rood.
Weltfestspiele in Berlin
Ook bijzonder: een hoofdzakelijk in blauw geknoopt tapijt ter ere van de Weltfestspiele der Jugend in 1973, die in dat jaar in Berlin, Hauptstadt der DDR plaatsvonden. Op het tapijt zijn drie jongeren te zien, waaronder iemand met een donkere huidskleur, iets wat je in de DDR normaal gesproken praktisch nooit zag. De Weltfestspiele in 1973 in Oost-Berlijn waren daadwerkelijk een waar festijn, met tienduizenden jongeren die in delegaties uit de hele wereld naar Berlijn waren gereisd, om samen te discussiëren (en te feesten!) over een betere wereld.
Zelf een wandtapijt kopen
De wandtapijten werden in opdracht van de partijleiding van de DDR geproduceerd en dienden vaak als geschenk voor zusterpartijen in andere landen, of als cadeau voor belangrijke partijleden.
Vandaag de dag zijn dergelijke tapijten nauwelijks nog te vinden. Wil je er toch eentje? Kijk dan eens op www.ebay-kleinanzeigen.de en zoek naar ´DDR Wandteppich´. Af en toe worden tapijten aangeboden, hou er wel rekening mee dat je een paar honderd Euro moet betalen. Maar dan heb je ook iets unieks!
Tentoonstelling bezoeken
Wil je de wandtapijten ook (gratis!) bekijken? Dat kan, maar wees er wel snel bij, want de tentoonstelling sluit al op 19 januari. Viel Spaß!
Zwischen Kunst und Politik
Wandtapijten uit de DDR van 1955 tot 1989
AEDES Architekturforum
Christinenstraße 18 (`achterkant` van de Pfefferberg)
Halte: U-Bahn Senefelder Platz
Openingstijden:
dinsdag – vrijdag 11:00 – 18:30 uur
Zondag – maandag 13:00 – 17:00 uur
Entree gratis!
Tot 19 januari!
Wauw, nooit gedacht dat tapijten zo boeiend zouden kunnen zijn,
gave blog en interessante foto’s.
Groeten uit het nog diepere oosten.